Γράφει η coach / σύμβουλος ψυχικής υγείας Niki Anandi Koulouri
Οι συγκρούσεις είναι ένα συνηθισμένο φαινόμενο τόσο στην προσωπική όσο και στην επαγγελματική μας ζωή.
Εργαζόμαστε στην ίδια εταιρεία με τους συναδέλφους μας, μοιραζόμαστε κοινούς στόχους, αλλά πολλές φορές διαφωνούμε τόσο για τους στόχους όσο και για το πως θα τους υλοποιήσουμε. Βλέπουμε διαφορετικά τα πράγματα, επικοινωνούμε, μαθαίνουμε διαφορετικά, έχουμε διαφορετικές προσδοκίες, και ‘εγώ’ που επιμένουν να έχουν πάντα δίκιο.
Μια διαφωνία ή μια σύγκρουση συμβαίνει. Οι δύο αντιμαχόμενες πλευρές (δύο άτομα ή ομάδες) – ‘εμείς και οι άλλοι’ αρνούνται να επικοινωνήσουν σκέψεις και συναισθήματα ή κακοδιαχειρίζονται τη σύγκρουση και τα πράγματα χειροτερεύουν. Οι πρωτοβουλίες παραμένουν στάσιμες. Η ενεργητικότητά μας διοχετεύεται στη σύγκρουση, και ο στόχος, το έργο, ο πελάτης ξεχνιέται προσωρινά ή παραμελείται. Μερικές φορές το έργο, η σχέση με τον πελάτη ή τον προμηθευτή καταστρέφεται.
Πολλοί άνθρωποι αντιλαμβάνονται, νιώθουν τις συγκρούσεις ως μια οδυνηρή εμπειρία στη ζωή τους. Νιώθουν ότι η ενέργειά τους στραγγίζεται, η ζωή τους αναστατώνεται. Θεωρούν πως το πρόβλημα της σύγκρουσης είναι στο πως νιώθουν. Συχνά αποφεύγουν να εκφράσουν τις σκέψεις και καταπνίγουν τα συναισθήματά τους. Άλλες πάλι φορές, επιλέγουν να δείχνουν τη δυσαρέσκειά τους στον συνάδελφο ή προιστάμενο με τον οποίο έχει προκύψει η σύγκρουση, χωρίς όμως να εκφράζονται ευθέως και συγκεκριμένα. Το άλλο άτομο δεν έχει την παραμικρή ιδέα για το τι μπορεί να συμβαίνει ή το πως νιώθουν.
Λέγεται πως: Ή σύγκρουση που δεν έχει εκφραστεί, είναι χειρότερη από τη σύγκρουση που έχει εκφραστεί.΄
Η σύγκρουση που δεν έχει εκφραστεί καταστρέφει τόσο την αλληλεπίδρασή μας με τους άλλους ανθρώπους, όσο και την υγεία μας. Τα αρνητικά συναισθήματα που δεν έχουν εκφραστεί, ‘σιγοβράζουν μέσα μας’. Μετατρέπονται σε ‘εκρήξεις’ συναισθημάτων σε ανθρώπους που δεν έχουν σχέση με τη διαμάχη, σύγκρουση, – συχνά οικείους μας, ή σε ασθένειες. Μελέτες έχουν δείξει τις αρνητικές συνέπειες στην υγεία μας όταν δεν έχουμε εκφράσει μια σύγκρουση ή την έχουμε κακοδιαχειριστεί. Στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Duke το 2015 μελέτη έδειξε ότι αν είμαστε έντονα θυμωμένοι για ένα επεισόδιο, αυτό μπορεί να μας οδηγήσει σε οκταπλάσια αύξηση του κινδύνου καρδιακής προσβολής. Ο θυμός έχει συνδεθεί με τα εγκεφαλικά επεισόδια, την καρδιακή αρρυθμία, τα προβλήματα ύπνου, το υπερβολικό φαγητό, το διαβήτη.
Τα οφέλη μιας σύγκρουσης
Μπορεί μια σύγκρουση στην εργασία να οφελήσει εμάς προσωπικά και την ομάδα;
Η απάντηση είναι πως ναι, η σύγκρουση μπορεί να οφελήσει τόσο εμάς, όσο και την ομάδα μας. Η σύγκρουση:
- Αποφέρει καλύτερα αποτελέσματα στην εργασία. Η δημιουργική τριβή μεταξύ των εργαζόμενων ή των ομάδων που πιέζουν για να βρουν την καλύτερη λύση, μπορεί να οδηγήσει σε νέες δυναμικές λύσεις και στην καινοτομία.
“Η σύγκρουση επιτρέπει στην ομάδα
να έρθει σε συμφωνία κάτω από δύσκολες καταστάσεις,
να συνθέσει διαφορετικές προοπτικές,
και να βεβαιωθεί ότι οι λύσεις είναι καλά μελετημένες.
Η σύγκρουση είναι δυσάρεστη,
αλλά είναι η πηγή της αληθινής καινοτομίας και
επίσης μια κρίσιμη διαδικασία
για τον εντοπισμό και την άμβλυνση των κινδύνων”.
Dr. Liane Davey ψυχολόγος, ειδική στην ηγεσία και στη δυναμική των ομάδων
- Βελτιώνει τις ανθρώπινες σχέσεις. Αν εργαστούμε με τον εαυτό μας και διαχειριστούμε τη σύγκρουση με στόχο να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας, αναπτύσουμε τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης, κατανοούμε καλύτερα τους άλλους ανθρώπους, αντιλαμβανόμαστε την οπτική τους, αισθανόμαστε πιο κοντά τους.
- Είναι μια ευκαιρία για μάθηση και ανάπτυξη. Κάθε φορά που κάποιος αμφισβητεί τις ιδέες και τις δράσεις μας δίνοντάς μας ανατροφοδότηση έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε και να αναπτυχτούμε.
- Προάγει την ικανοποίηση για την εργασία μας. Όταν δεν φοβόμαστε να διαφωνήσουμε εποικοδομητικά για τα θέματα που αναδύουν στην εργασία μας, το πιο πιθανό είναι να είμαστε ικανοποιημένοι με αυτά που επιτυγχάνουμε και να απολαμβάνουμε την αλληλεπίδραση με τους συναδέλφους μας. Έρευνα που έγινε στην Κίνα το 2012 έδειξε πως υπάρχει συσχέτιση μεταξύ της ευτυχίας ενός εργαζόμενου στην εργασία, εφόσον αξιοποιεί συγκεκριμένες προσεγγίσεις για να διαχειριστεί τη σύγκρουση, όπως η επικέντρωση σε κοινά συμφέροντα, η επιδίωξη μιας win-win (κερδίζω-κερδίζεις) σχέσης, η φροντίδα για τους άλλους.
Γνώσεις και δεξιότητες για τη διαχείριση και επίλυση της σύγκρουσης
Πώς μπορούμε να αντιμετωπίσουμε τις συγκρούσεις με τέτοιο τρόπο ώστε βελτιώνεται τόσο η εργασία μας, όσο και οι σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους;
Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά και να επιλύσουμε τις συγκρούσεις είναι σημαντικό να έχουμε τις απαραίτητες γνώσεις και δεξιότητες για να:
- Κατανοήσουμε την πηγή της σύγκρουσης.
- Εξερευνήσουμε τις επιλογές που έχουμε για να διαχειριστούμε τη σύγκρουση.
- Γνωρίζουμε ποιά είναι η φυσική μας στάση απέναντι στη σύγκρουση, καθώς και του ατόμου που έχουμε να αντιμετωπίσουμε (αποφεύγουμε τις συγκρούσεις ή τις αναζητάμε;)
- Αξιολογήσουμε την κατάσταση στην οποία είμαστε.
- Διαχειριζόμαστε τόσο τα δικά μας συναισθήματά μας όσο και του άλλου ατόμου.
- Γνωρίζουμε πότε να φύγουμε από τη σχέση.
- Τοποθετούμε ρεαλιστικούς στόχους για να χτίσουμε τη σχέση μας με το άλλο άτομο.
- Προετοιμαζόμαστε και να διεξάγουμε δύσκολες συζητήσεις.
- Αναπτύσουμε τη σχέση μας με το άλλο άτομο.
Οι κύριες πηγές της σύγκρουσης
Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε αποτελεσματικά και να επιλύσουμε τη σύγκρουση είναι σημαντικό να κατανοήσουμε την πηγή της.
Όπως αναφέρει η συγγραφέας Amy Gallo, στον οδηγό του Harvard Business Review‘HBR Guide to Managing Conflict at Work’ υπάρχουν 4 κύριες πηγές συγκρούσεων:
- Οι συγκρούσεις σχέσης (relationship). Αφορούν μια προσωπική διαφωνία που έχουμε με ένα άλλο άτομο.
- Οι συγκρούσεις εργασίας (task). Αφορούν διαφωνία για το ποιός είναι ο στόχος.
- Οι συγκρούσεις διαδικασίας (process). Αφορούν διαφωνία για τα μέσα ή τη διαδικασία που θα χρησιμοποιήσουμε για να επιτευχθεί ο στόχος.
- Οι συγκρούσεις κατάστασης (status). Αφορούν τη διαφωνία για τη θέση μας μέσα στην ομάδα.
Οι 4 επιλογές για να αντιμετωπίσουμε μια σύγκρουση, αφού κατανοήσουμε την πηγή της.
- Η πρώτη επιλογή, η οποία είναι η πιο συχνή, είναι να μην κάνουμε τίποτα. Δεν λέμε τίποτα στον συνάδελφό μας/προιστάμενό μας, αφήνουμε το σχόλιο που θα κάναμε στην άκρη και προχωράμε, σα να μην συνέβη το γεγονός.
- Η δεύτερη επιλογή είναι να αντιμετωπίσουμε την σύγκρουση έμμεσα. Σε αυτήν την περίπτωση εμπλέκουμε ένα τρίτο άτομο ή τον προιστάμενό μας, ή μιλάμε με υπαινισμούς για την σύγκρουση χωρίς να την ονοματίζουμε ξεκάθαρα.
- Η τρίτη επιλογή είναι να αντιμετωπίσουμε την σύγκρουση άμεσα.
- Η τέταρτη επιλογή είναι να φύγουμε από την σχέση, εφόσον είναι εφικτό. Μετάθεση σε άλλη θέση, αποχώρηση από τον οργανισμό κ.λ.π.
Συνεχίζεται …
Πηγές
- ‘You First: Inspire Your Team to Grow Up, Get Along, and Get Stuff Done’ by Liane Davey
- “HBR Guide to Managing Conflict at Work.” By Amy Gallo
Το άρθρο πρωτοδημοσιεύτηκε στις 17.02.16 στην ιστοσελίδα www.4peoplematters.com – https://4peoplematters.com/πως-να-διαχειριστούμε-και-να-επιλύσου/
